श्यामसुंदर मिरजकर

गवंडी मायाप्पा गायकवाड आणि डॉ. बाबासाहेबांची पुस्तकं       सामान्य कष्टकरी माणूस बहुधा आतबाहेर सर्वत्र प्रांजळ प्रामाणिक असतो. हे कष्टकरी निरक्षर असतात किंवा अल्पशिक्षित असतात. तरीही जगण्याची लढाई लढताना त्यांच्यामध्ये आशावाद ठासून भरलेला असतो आणि कोणता आदर्श नजरेसमोर ठेवायचा याचे एक जागते भान देखील त्यांच्याकडे असते. जत विजापूरकडून रोजगारासाठी सांगलीत आलेल्या मायाप्पा गायकवाड या कन्नड बांधकाम मजुराशी माझा संबंध येण्याचे तसे काही कारण नव्हते. धम्मचक्र प्रवर्तनाचा दिवस होता. सांगलीत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या पुतळ्याजवळ मी पुस्तकांचा स्टॉल मांडला होता. दुपारी दोन अडीच पर्यंत विक्री केली आणि पुस्तके गोळा करून स्टॉल आवरू लागलो. त्याच वेळी एक उन्हाने रापलेला काळासावळा माणूस स्टॉल जवळ उभा राहिला. अंगात टेरिकॉटचा शर्ट, पांढरी विजार आणि अगदी जुनी कामचलाऊ सायकल. बघता क्षणीच खेडवळ वाटावा असा.          त्याने विचारले, "काय हाय वो अण्णा? पुस्तकं हाईत व्हय."         मी पुस्तके लावता लावता म्हणालो, "होय."    ...