श्यामसुंदर मिरजकर

ब्लॉग लेखन : संकल्पना व स्वरूप       स्मार्टफोन ही तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रातील एक क्रांतीच म्हणावी लागेल. त्यामुळे स्मार्टफोनच्या माध्यमातून इंटरनेट सुविधेचा वापर करणे सहज सोपे झाले. त्या पाठोपाठ अनेक प्रकारचे सोशल मीडिया म्हणजेच समाज माध्यमांच्या वापराचे पर्याय खुले झाले. यामध्ये व्हाट्सअप, इंस्टाग्राम, telegram, व्हिडिओ चॅनल, युट्युब, रिल्स, फेसबुक अशा अनेक सुविधा उपलब्ध झाल्या. त्यातीलच एक महत्त्वाची सुविधा म्हणजे ब्लॉग होय. सामान्यतः ज्या काळात छापील मासिके नियतकालिके निघत होती व अन्य पर्याय उपलब्ध नव्हते, त्या काळात फक्त मान्यवर गणले जाणारे लेखकच लिहू शकत होते आणि त्यांचे लेखन प्रकाशित होऊ शकत होते. सोशल मीडियाच्या काळात लिहायची उर्मी व इच्छाशक्ती असणारी प्रत्येक व्यक्ती लिहू लागली व तत्काळ विविध समाजमाध्यमांचा वापर करून प्रकाशित तसेच प्रसारित करू लागली. यामध्ये ब्लॉग लेखन हा सहज उपलब्ध होणारा चांगला पर्याय आहे.         ब्लॉग या शब्दाला मराठीत अनुदिनी किंवा जालपत्रिका किंवा जालनिशी असे पर्यायी शब्द आहेत. ब्लॉग (blog) हा शब्द वेब (web+log) लॉग...

कथाकथी (Story Telling)               गोष्टी रंगवून सांगणे आणि ऐकणे हे पूर्वापार चालत आलेले लोकसंचित आहे. गोष्टीवेल्हाळ माणसे नेहमीच इतरांना आवडतात. त्यांच्याकडे घटना, प्रसंग शब्दांच्या माध्यमातून साक्षात उभे करण्याचे सामर्थ्य असते. स्टोरी टेलिंग या इंग्रजी शब्दांसाठी मराठीत मात्र तीन भिन्न कृती अस्तित्वात असलेल्या दिसतात. त्या पुढील प्रमाणे : गोष्ट सांगणे             ही लोक परंपरेतील लोकप्रिय पद्धती आहे. अनेक जण सांगोवांगीच्या गोष्टी एकमेकांना ऐकवत असतात. यातील काही अनुभव खरे, काही खोटे असतात. मूळ घटनेला तिखट मीठ लावून रंजक बनविले जाते. या गोष्टींमधून नीती शिकविली जाते. बोध दिला जातो. या सांगितलेल्या लोककथा असतात. दंतकथा असतात. प्राणीकथा किंवा भुताखेताच्या गोष्टी देखील असतात. कधी कधी दैवतकथा देखील रंगवून सांगितल्या जातात. या सगळ्या गोष्टींचा कर्ता म्हणजेच लेखक अज्ञात असतो. एका अर्थी या गोष्टी म्हणजे समूहाची निर्मिती असते आणि एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे हे लोककथांचे व दंतकथांचे संचित पोचविले जाते. समाजातील बुजुर्ग माण...